22 lipca – każdego roku ważna rocznica.

22 lipca 1944r. wyzwolony Majdanek został wyzwolony.

Ostateczna likwidacja niemieckiego obozu koncentracyjnego na Majdanku miała miejsce 22 lipca 1944 roku, w godzinach popołudniowych. Był to jeden z ostatnich dramatycznych aktów działalności okupanta niemieckiego na Lubelszczyźnie, tuż przed wkroczeniem Armii Czerwonej. Jeszcze kilkanaście godzin wcześniej, Niemcy dopuścili się brutalnej egzekucji – przy obozowym krematorium, gdzie zamordowali kilkuset więźniów politycznych oraz cywilów. Byli to głównie osadzeni na Zamku Lubelskim, a cała masakra miała być aktem zemsty za rozwijającą się w regionie działalność partyzancką, która w ostatnich tygodniach okupacji znacząco przybrała na sile.

W dniu ewakuacji, około 800 więźniów zostało wyprowadzonych z Majdanka w zorganizowanej kolumnie. Pod ścisłym nadzorem uzbrojonych esesmanów, skierowano ich pieszo w stronę Ćmielowa. Po drodze do tej grupy dołączono jeszcze około 200 osób z obozu pracy przy ulicy Lipowej w Lublinie, co łącznie dało ponad tysiąc więźniów. Po kilku dniach wyczerpującego marszu, całą grupę załadowano do wagonów towarowych i przetransportowano do nadal działającego obozu Auschwitz.

Na terenie Majdanka pozostało jednak wielu więźniów, których Niemcy z różnych powodów nie ewakuowali. Wśród nich znajdowało się około tysiąca byłych żołnierzy Armii Czerwonej, schwytanych i uwięzionych podczas wcześniejszych walk na froncie wschodnim. Wielu z nich było poważnie rannych – bez kończyn, wyniszczonych głodem i chorobami. Oprócz nich w obozie znajdowało się kilkuset innych więźniów, głównie politycznych, a także blisko półtora tysiąca chłopów z okolicznych wsi, zatrzymanych pod koniec czerwca 1944 roku.

W momencie, gdy trwały jeszcze ostatnie walki o Lublin, a miasto stopniowo przechodziło spod okupacji niemieckiej pod kontrolę sowiecką, oddziały I Frontu Białoruskiego wkroczyły na teren Majdanka. Żołnierze Armii Czerwonej zastali na miejscu ostatnich więźniów, którzy przeżyli piekło Majdanka. Ich obecność pozwoliła na zebranie świadectw, które później posłużyły jako dowody zbrodni popełnionych przez Niemców na tym terenie.

Likwidacja Majdanka nie zakończyła cierpień jego więźniów – dla wielu z nich rozpoczął się kolejny etap gehenny w Auschwitz. Jednak wkroczenie wojsk radzieckich do Lublina i na teren obozu było początkiem końca niemieckiego terroru na Lubelszczyźnie.